Arts en Apotheker.nl | Nieuws

Nieuw Skillmix-instrument ondersteunt huisartsen in het efficiënt en toekomstbestendig samenstellen van het team

Wed, 22 Mar 2023 13:49:57 +0100

Nieuw Skillmix-instrument ondersteunt huisartsen in het efficiënt en toekomstbestendig samenstellen van het team

De huisartsenzorg staat onder druk, onder andere door krapte in personele bezetting. Het nieuwe Skillmix-instrument ondersteunt huisartsenvoorzieningen bij het vinden van oplossingen. Gebruikers krijgen stapsgewijs feedback op de functiesamenstelling (‘skillmix’) en ervaren arbeidsmarktknelpunten van hun voorziening en handvatten voor het oplossen hiervan, nu én in de toekomst. Door te helpen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen én het duurzaam inzetten van zorgpersoneel, draagt het Skillmix-instrument bij aan het waarborgen van de kwaliteit en toegankelijkheid van de huisartsenzorg in Nederland. Het instrument is ontwikkeld door het Nivel in samenwerking met de stichting Kwaliteit en Ontwikkeling Huisartsenzorg (KOH).

Quetiapine bij primaire slapeloosheid?

Wed, 22 Mar 2023 13:12:54 +0100

Quetiapine bij primaire slapeloosheid?

Quetiapine wordt de laatste jaren vaak off-label in lage doseringen voorgeschreven bij slapeloosheid. De effectiviteit als (primair) slaapmiddel is alleen onderzocht in enkele kleine onderzoeken. De bijwerkingen van quetiapine bij de hogere doseringen die in de psychiatrie worden gebruikt zijn ernstig. De vraag is in hoeverre deze ernstige bijwerkingen ook voorkomen bij lage doseringen zoals toegepast bij slapeloosheid. Hoe evidence-based is het om quetiapine voor te schrijven bij slapeloosheid?

Lees verder op de website van het GeBu.

Zorgen over geneesmiddelenbeleid VWS

Sun, 19 Mar 2023 09:23:40 +0100

Zorgen over geneesmiddelenbeleid VWS

Geef prioriteit aan het nemen van maatregelen om het oplopende geneesmiddelentekort in Nederland aan te pakken. Deze dringende oproep doen we samen met de Federatie Medisch Specialisten, LHV, KNMP en NVZA in een brief aan de Tweede Kamer, in aanloop naar het debat geneesmiddelenbeleid op 22 maart.

Lees verder op de website van het NHG.

CBG: nieuwe voorbeeldzinnen medicijninformatie

Sun, 19 Mar 2023 09:21:32 +0100

CBG: nieuwe voorbeeldzinnen medicijninformatie

Om de leesbaarheid van patiëntenbijsluiters en andere informatie over geneesmiddelen te helpen verbeteren, heeft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) honderd nieuwe begrijpelijke voorbeeldzinnen gepubliceerd op zijn website.

De begrijpelijke voorbeeldzinnen zijn ingedeeld in onder meer de volgende rubrieken: ‘Wat is dit medicijn en waarvoor wordt dit medicijn gebruikt?’, ‘Hoe gebruikt u dit medicijn?’ en ‘Hoe bewaart u dit medicijn?’

Lees verder op de website van het Pharmaceutisch Weekblad (PW).

Game traint huisartsen en triagisten sneller te beslissen bij spoedzorg

Sun, 19 Mar 2023 09:19:39 +0100

Game traint huisartsen en triagisten sneller te beslissen bij spoedzorg

Huisartsen en triagisten kunnen zichzelf met een nieuwe game trainen in het triageproces. De game is een initiatief van Boukje van Dijk, huisarts en curriculumcoördinator van de vervolgopleiding tot huisarts aan het Radboudumc.

‘Als huisarts word je opgeleid om zo goed mogelijk een diagnose te stellen. Het bepalen van de urgentie is echt een andere tak van sport, waarvoor je als huisarts nauwelijks wordt opgeleid maar wel eindverantwoordelijk bent’, stelt Van Dijk op de website van het Radboudumc. ‘Bovendien is een goedlopend triageproces van groot belang voor het functioneren van de hele spoedzorgketen. Dit vraagt snelle en goede triage zonder dat de patiëntveiligheid in het geding komt.’

De game is gebaseerd op de Nederlandse Triage Standaard (NTS), en leert spelers hoe triage werkt, welke vaste criteria aan bod komen en wat potentiële valkuilen zijn. In het spel krijg je een telefoontje van een patiënt met een hulpvraag. Vervolgens stel je een aantal vragen om te bepalen met welke urgentie de patiënt gezien moet worden. Aan het einde zie je of je de juiste vragen hebt gesteld en de juiste vervolgbehandeling hebt ingezet.

Lees verder op de website van het Medisch Contact.

In 2022 voldeden minder Nederlanders aan Beweegrichtlijnen

Sun, 19 Mar 2023 09:15:16 +0100

In 2022 voldeden minder Nederlanders aan Beweegrichtlijnen

In 2022 voldeed 44% van de Nederlandse bevolking van 4 jaar of ouder aan de Beweegrichtlijnen. In 2021 was dit nog 47%. Dat blijkt uit de resultaten van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor van het CBS(Centraal Bureau voor de Statistiek) in samenwerking met het RIVM.

Lees verder op de website van het RIVM.

50 jaar MRI: hoe het LUMC deze onmisbare technologie betaalbaar maakt voor de rest van de wereld

Sun, 19 Mar 2023 09:11:26 +0100

50 jaar MRI: hoe het LUMC deze onmisbare technologie betaalbaar maakt voor de rest van de wereld

Precies 50 jaar geleden publiceerde Paul Lauterbur in Nature het basisprincipe van MRI. Een revolutie binnen de geneeskunde. Sindsdien is MRI steeds gedetailleerder, maar ook duurder geworden. Hierdoor is MRI voor een groot deel van de wereldbevolking ontoegankelijk. Hoogleraar aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Andrew Webb, beschrijft deze week in Nature wat er nodig is om de hele wereldbevolking te laten profiteren van MRI.

Lees verder op de website van het LUMC.

CBG waarschuwt voor aanhoudend tekort diabetesmedicijn Ozempic

Sun, 19 Mar 2023 09:05:00 +0100

CBG waarschuwt voor aanhoudend tekort diabetesmedicijn Ozempic

Het wereldwijde tekort aan diabetesmedicijn Ozempic blijft nog het hele jaar aanhouden. Dat verwacht de fabrikant. Het tekort is ontstaan door een snel gestegen vraag naar het medicijn. Ozempic is de laatste maanden veel in de media omdat het (off-label) gebruikt wordt als afslankmiddel. Medicijnautoriteit CBG waarschuwt om dit medicijn niet zonder toezicht van een arts te gebruiken.

Lees verder op de website van het CBG.

Cao-eisen dwingen ziekenhuizen tot gezonde ingrepen

Tue, 14 Mar 2023 08:27:09 +0100

Cao-eisen dwingen ziekenhuizen tot gezonde ingrepen

Op 16 maart staakt het ziekenhuispersoneel omdat werkgevers en vakbonden niet tot overeenstemming komen. Tussen de cao-eisen en het bod van de ziekenhuizen gaapt een gat van 5 procent aan inflatiecompensatie. Volgens de werkgevers zijn de eisen onhaalbaar en leiden ze tot verliezen bij ziekenhuizen. Volgens ABN AMRO ligt een oplossing voor de hand: anders werken, ofwel zorgen dat per behandeling minder mensen nodig zijn, dan kan met 5 procent minder personeel wel aan de CAO-eisen worden voldaan.

De cao-eis is daarmee een onbedoeld cadeau aan de ziekenhuizen. Het geeft namelijk een helder richtpunt: zorg dat op korte termijn 5 procent minder mensen nodig zijn om de vereiste zorg te leveren. Met dit richtpunt kunnen keuzes gemaakt worden. Keuzes rondom vernieuwing in de zorg – per ziekenhuis of door taken tussen ziekenhuizen her te verdelen – en rondom het verleggen van zorgtaken naar buiten het ziekenhuis.

Een aantal ziekenhuizen heeft de afgelopen vijf jaar al dergelijke stevige keuzes gemaakt. Zo heeft Treant in Drenthe en Groningen drie ziekenhuislocaties een eigen speerpunt gegeven, zodat per saldo minder personeel nodig is. In de regio Rotterdam hebben het Maasstad Ziekenhuis en het Spijkenisse Medisch Centrum de zorg herverdeeld, waardoor ook daar minder mensen nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid zorg.

Het ziekenhuis Zuyderland in Sittard voert al een paar jaar als speerpunt het verplaatsen van ziekenhuiszorg naar de huiselijke omgeving. Voor thuiszorg is immers nauwelijks ziekenhuispersoneel nodig, hooguit specialisten die op afstand consulten doen. Het buiten de deur plaatsen van zorg die elders kan worden gegeven, zou voor elk ziekenhuis hoog op de agenda moeten staan.

Efficiëntere zorg is de sleutel tot succes. Nu staat nog van alles in de weg om snel te veranderen, zoals het moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden om geleverde zorg in rekening te brengen bij de zorgverzekeraars. De voorwaarden zijn zeer gedetailleerd en leiden tot perverse prikkels. Daarnaast hebben ziekenhuizen baat bij meer zorg, ongeacht de vraag of dit nu altijd nodig is.

De intentie om de zorg in feite opnieuw, en efficiënter en duurzamer in te richten, is al vastgelegd in het Integraal Zorg Akkoord (IZA), wat na bijna een jaar van discussies uiteindelijk begin dit jaar door alle partijen ondertekend is. Er is al wel beweging, maar het gaat nog niet snel. Op 2 maart maakten een groep van zeven samenwerkende ziekenhuizen bekend dat ze stappen gaan zetten om thuismonitoring mogelijk te maken met een landelijk digitaal thuismonitoring-centrum. Dit initiatief zou zo snel mogelijk in goed overleg tussen de ziekenhuizen en de zorgverzekeraars moeten worden ingevoerd.

Het belang van het snel beginnen met uitvoeren van het IZA is namelijk duidelijk zichtbaar in een rekensommetje. Als er op basis van de huidige standaarden 100 mensen nodig zijn voor de zorg, en de kosten zijn 100 dan betekent voldoen aan de cao-eisen dat de personeel kosten stijgen tot 110, terwijl in de plannen van de overheid rekening gehouden is met een stijging van de personeelskosten tot 104,74. Als er door kleine aanpassingen in de werkwijze maar 95 mensen nodig zijn voor dezelfde zorg in het ziekenhuis, dan leidt 10 procent loonsverhoging tot totale kosten van 104,5, en dat is ongeveer gelijk aan het bedrag dat de ziekenhuizen hebben om uit te geven aan personeel.

Ook ziekenhuizen die wel aan de looneisen kunnen voldoen, doen er goed aan om de genoemde veranderingen in gang te brengen. Want voor alle ziekenhuizen geldt dat ze nu al met personeelstekorten en hoog ziekteverzuim kampen en nog wachtlijsten van uitgestelde behandelingenweg moeten werken. De cao-eisen versnellen de benodigde veranderingen slechts en treffen dubbel doel: het geeft recht aan het harde werk van de zorgmedewerkers, en kan verdere uitstroom en nog meer ziekteverzuim voorkomen. Alleen door efficiënter te werken zijn ziekenhuizen klaar voor de toekomst.

Nortriptyline of amitriptyline bij ouderen?

Sun, 12 Mar 2023 16:09:06 +0100

Nortriptyline of amitriptyline bij ouderen?

Geeft nortriptyline minder anticholinerge bijwerkingen? Anticholinerge bijwerkingen van geneesmiddelen kunnen met name voor ouderen schadelijk zijn. Er wordt daarom aangeraden het gebruik van geneesmiddelen met anticholinerge bijwerkingen bij ouderen te beperken. In verscheidene richtlijnen wordt aangeraden om amitriptyline bij ouderen te vervangen door nortriptyline, omdat de anticholinerge werking van nortriptyline minder sterk zou zijn. In hoeverre wordt deze keuze door wetenschappelijk onderzoek onderbouwd? Geeft nortriptyline inderdaad minder anticholinerge bijwerkingen dan amitriptyline en is het verschil in het anticholinerge effect te kwantificeren?

Wat is het standpunt van het Ge-Bu?
•   Het verschil tussen amitriptyline en nortriptyline in de mate waarin anticholinerge bijwerkingen optreden, werd in slechts een (te kleine) gerandomiseerde studie onderzocht en hieruit blijkt geen verschil.
•   Het anticholinerge effect van verschillende geneesmiddelen waaronder nortriptyline en amitriptyline werd ook onderzocht met in-vitro-onderzoek of ingeschat aan de hand van door experts ingevulde risicoschalen.
•   In-vitro-onderzoek geeft slechts een kleine aanwijzing dat nortriptyline minder sterke anticholinerge bijwerkingen heeft dan amitriptyline.
•   Er is niet wetenschappelijk onderbouwd dat nortriptyline een minder sterke anticholinerge werking heeft dan amitriptyline. Wanneer ouderen die zijn ingesteld op amitriptyline geen anticholinerge bijwerkingen ondervinden, is er geen reden om amitriptyline te vervangen door nortriptyline.

Eerste patiënten met erfelijke oogaandoening behandeld met nieuwe experimentele gentherapie

Fri, 10 Mar 2023 16:42:07 +0100

Eerste patiënten met erfelijke oogaandoening behandeld met nieuwe experimentele gentherapie

Het Radboudumc heeft, voor het eerst in Nederland, een patiënt met een specifieke vorm van de erfelijke oogziekte retinitis pigmentosa (RP) behandeld met een nieuwe vorm van experimentele gentherapie. Bij de behandeling wordt een goed werkend gen onder het netvlies gespoten waardoor het de functie van een slecht werkend gen kan vervangen. Het doel is om met deze therapie blindheid te voorkomen. De behandeling is in Nijmegen uitgevoerd door oogartsen Niels Crama en Suzanne Yzer. Het vormt onderdeel van een internationale klinische studie, waar ook Amsterdam UMC bij betrokken is als Nederlands behandelcentrum voor gentherapie. Ook artsen in Amsterdam UMC gaan deze operatie binnenkort uitvoeren.

Lees verder op de website van het Radboudumc.

Toename van ruim 50.000 gebruikers psychofarmaca

Fri, 10 Mar 2023 16:39:36 +0100

Toename van ruim 50.000 gebruikers psychofarmaca

Openbare apotheken verstrekten in 2022 aan bijna 2,5 miljoen mensen een psychofarmacon, een toename van ruim 50.000 gebruikers ten opzichte van 2021 (+2,2%). De groei komt voor rekening van middelen bij ADHD en antidepressiva. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

Tot de psychofarmaca (ATC-codes N05 en N06) behoren geneesmiddelen bij ADHD, antipsychotica, antidepressiva en benzodiazepines, en een (beperkt) aantal middelen die niet bij deze grote groepen horen. Van de in totaal 2,5 miljoen mensen gebruikten 750.000 personen middelen uit meerdere groepen. De benzodiazepines kennen de meeste gebruikers met ruim 1,3 miljoen in 2022, gevolgd door de antidepressiva met bijna 1,2 miljoen gebruikers.

In 2022 is het aantal mensen dat psychofarmaca gebruikt toegenomen met ruim 50.000 ten opzichte van 2021 (+2,2%). Dit komt voor rekening van de middelen bij ADHD (+7,9%) en de antidepressiva (+3,3%). De groep overige psychofarmaca telde juist minder gebruikers (-5,9%) en het aantal benzodiazepinegebruikers daalde licht (-0,2%).

Stijgers
De grootste toename van gebruikers (+7,9%) kwam voor rekening van de middelen bij ADHD. Methylfenidaat had 15.000 gebruikers meer, van wie 60% het voor de eerste keer ontving.

Het aantal gebruikers van antidepressiva nam toe met 3,3%. Dit werd voor een klein deel veroorzaakt door een toename van het aantal starters van antidepressiva. Het merendeel van de groei is toe schrijven aan patiënten die antidepressiva langer gebruikten.

Binnen de antidepressiva steeg het aantal gebruikers van nortriptyline (+11%) en bupropion (+19%) het sterkst. Van beide stoffen is bekend dat ze niet (alleen) als antidepressivum worden toegepast. Zo wordt nortriptyline ook gebruikt bij zenuwpijn en bupropion bij het stoppen met roken.

Ouderen
Het gebruik van antipsychotica bij ouderen vraagt aandacht vanwege een eventueel lagere dosering. Van de in totaal 446.000 75-plussers die een antipsychoticum gebruikten, ontving in 2022 bijna de helft (47%, 212.000 mensen) een eerste uitgifte voor één van deze middelen. De meeste mensen ontvingen een benzodiazepine met een eerste uitgifte (148.000 mensen), gevolgd door antidepressiva (53.000) en antipsychotica (40.000).

BG Pharma: distributie medicijnen is in gevaar

Fri, 10 Mar 2023 16:36:47 +0100

BG Pharma: distributie medicijnen is in gevaar

Het distribueren van geneesmiddelen is in gevaar doordat farmaceutische groothandels met verlies moeten afleveren. Ook het aanleggen van een verplichte veiligheidsvoorraad is niet te financieren. Dat blijkt uit onderzoek van SiRM, in opdracht van de koepelorganisatie van groothandels BG Pharma.

Zonder ingrijpen zullen de vier compleet gesorteerde farmaceutische groothandels – Alliance Healthcare, Brocacef, Mosadex en Pluripharm – dit jaar € 27 miljoen moeten toeleggen op de geneesmiddelendistributie, blijkt uit de marktanalyse, die gistermiddag door de brancheorganisatie is aangeboden aan minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Lees verder op de website van het Pharmaceutisch Weekblad (PW).

Minder dan de helft van Nederlanders voldeed in 2021 aan Beweegrichtlijnen

Fri, 10 Mar 2023 16:32:52 +0100

Minder dan de helft van Nederlanders voldeed in 2021 aan Beweegrichtlijnen

In 2021 voldeed 47% van de Nederlandse bevolking van 4 jaar of ouder aan de Beweegrichtlijnen. Kinderen van 4 tot en met 11 jaar voldoen het vaakst aan de richtlijnen, jongeren tussen 12 en 17 blijven juist achter. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM.

De Beweegrichtlijnen, opgesteld door de Gezondheidsraad, houden in dat volwassenen elke week ten minste 2,5 uur matig of zwaar intensief bewegen, zoals wandelen en fietsen, verdeeld over meerdere dagen. Voor kinderen is dat elke dag minstens een uur. Voor beide groepen worden spier- en botversterkende activiteiten aanbevolen.

Activiteiten die bijdragen aan halen richtlijnen
In dit onderzoek keken onderzoekers voor het eerst naar welke beweegactiviteiten voor verschillende groepen het belangrijkst zijn voor het voldoen aan de Beweegrichtlijnen. Over het algemeen zijn dit wandelen in de vrije tijd, sporten en fietsen in de vrije tijd. Voor kinderen is dit anders. Bij hen gaat het vooral om buitenspelen op school en in de vrije tijd en sporten. Bij jongeren zijn dit sporten, fietsen naar school of werk en gymles op school.

Verschillen in beweeggedrag
Groepen die minder bewegen waren mensen met een lager opleidingsniveau of huishoudinkomen, mensen met een niet-westerse migratieachtergrond, mensen met een langdurige aandoening en lichamelijke beperking en mensen met overgewicht.

Invloed coronapandemie
Om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, kreeg de Nederlandse bevolking in een deel van 2021 te maken met beperkende maatregelen. Dit maakte het onderzoek soms moeilijker. Zo was het afnemen van interviews via een thuisbezoek minder goed mogelijk bij groepen die moeilijk te benaderen zijn. Deze groepen bewegen over het algemeen minder. Hoewel hier in de berekeningen van de cijfers rekening mee is gehouden, vallen de cijfers dus mogelijk alsnog gunstiger uit dan ze werkelijk zijn.

Laatste specifieke corona-adviezen vervallen, maar gebruik je gezonde verstand bij luchtwegklachten

Fri, 10 Mar 2023 16:31:24 +0100

Laatste specifieke corona-adviezen vervallen, maar gebruik je gezonde verstand bij luchtwegklachten

De laatste corona-adviezen – het (zelf-)test- en isolatieadvies – kunnen komen te vervallen. Het kabinet heeft dat besloten op advies van het Outbreak Management Team (OMT) en het Maatschappelijk Impact Team (MIT). Dit is mogelijk omdat de afweer in Nederland inmiddels hoog is en weinig mensen ernstig ziek worden van de huidige virusvarianten. Wel roept het kabinet iedereen op om het gezonde verstand te blijven gebruiken bij griep- of verkoudheidsklachten. Het is altijd verstandig thuis te blijven als je ziek bent, bij lichte klachten te overleggen met je werkgever of je thuis kunt werken, fysiek contact met kwetsbaren te beperken, in je elleboog te hoesten of te niezen, regelmatig handen te wassen en voor voldoende frisse lucht te zorgen.

Lees verder op de website van het Ministerie van VWS.

EFSA aanhouden voor bovengrenzen vitamines en mineralen

Fri, 10 Mar 2023 16:29:03 +0100

EFSA aanhouden voor bovengrenzen vitamines en mineralen

De Gezondheidsraad adviseert om voor de Nederlandse populatie de Europese bovengrenzen voor vitamines en mineralen aan te houden die Europese Voedselveiligheid Autoriteit EFSA heeft afgeleid. Dat gebeurt nu ook al. Daarmee loopt Nederland vooruit op de komst van Europese wettelijk vastgestelde maximumhoeveelheden die zeer waarschijnlijk gebaseerd zullen worden op de EFSA-bovengrenzen.

Zorginstituut: vergoed borstkankerremmend medicijn Enhertu na prijsverlaging

Fri, 10 Mar 2023 16:27:36 +0100

Zorginstituut: vergoed borstkankerremmend medicijn Enhertu na prijsverlaging

Het nieuwe medicijn Enhertu remt een agressieve vorm van borstkanker met ruim 15 maanden bij mensen die niet meer kunnen genezen. Dat is bijna 9 maanden langer dan de standaardbehandeling. Enhertu heeft wel meer bijwerkingen, maar de voordelen wegen op tegen de nadelen. Daarom adviseert Zorginstituut Nederland aan de minister van VWS om Enhertu te vergoeden uit het basispakket na een prijsverlaging.

Lees verder op de website van het Zorginstituut Nederland.

Versterking van GGD’en voor pandemische paraatheid

Sat, 04 Mar 2023 14:05:02 +0100

Versterking van GGD’en voor pandemische paraatheid

Om te zorgen dat GGD’en beter voorbereid zijn op een mogelijke volgende pandemie, heeft minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) voor 2023 en 2024 geld vrijgemaakt. Het gaat om ruim € 37 miljoen in 2023 en € 38 miljoen in 2024.

Lees verder op de website van hry Ministerie van VWS.

Medicijngebruik per hoofd met 0,7% gestegen

Sat, 04 Mar 2023 14:00:26 +0100

Medicijngebruik per hoofd met 0,7% gestegen

Net als in 2020 en 2021 verstrekten openbare apotheken ook in 2022 meer geneesmiddelen per hoofd van de bevolking ten opzichte van een jaar eerder. Hoewel de groei minder sterk is dan in 2021, ligt het gebruik in 2022 op het hoogste punt in 10 jaar. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

In 2022 nam het gebruik van geneesmiddelen binnen het basispakket, uitgedrukt in standaarddagdoseringen (DDD), toe met 1,3%. DDD is de afkorting van defined daily dose: de theoretische hoeveelheid van een geneesmiddel die door een volwassene per dag wordt gebruikt voor de belangrijkste toepassing van dat middel.

Op basis van CBS-cijfers schat de SFK dat ongeveer de helft van deze toename, 0,6%, toe te schrijven is aan de bevolkingstoename. De andere helft komt door een toegenomen gebruik per persoon. Per hoofd van de bevolking is het geneesmiddelgebruik in 2022 met 0,7% gestegen, van 553 naar 557 DDD’s. Hiermee bereikt het gebruik per hoofd het hoogste punt in de afgelopen 10 jaar.

Gebruik per leeftijd
Het totale geneesmiddelgebruik in DDD’s is het hardst gestegen in de groep 75-plussers (+3,8%) en de groep 21 tot en met 40-jarigen (+2,8%). Bij de 75-plussers komt de stijging vooral door een toegenomen gebruik van cholesterolverlagers rosuvastine (+17,6%)en atorvastatine (+10,3%), alsmede bloeddrukmiddel amlodipine (+6,2%). Bij de 21-40-jarigen zijn ketoconazolcrème tegen schimmelinfecties van de huid (+50,9%), ADHD-middel methylfenidaat (+10,4%) en vitamine D (+6,0%) de grootste stijgers.

Het gebruik per hoofd nam ondanks deze stijgingen bij de 75-plussers af met 0,7%. Dit komt doordat het aantal mensen in deze groep met 4,5% meer is toegenomen dan het geneesmiddelgebruik (3,8%). De groep 75-plussers groeit sterk door de instroom van de grote groep mensen die vlak na de oorlog is geboren. Ook het aantal 21-40-jarigen nam toe, maar met 1,5% minder dan het geneesmiddelgebruik. Hierdoor nam het gebruik per hoofd in deze leeftijdsgroep toe met 1,3%.

Inhaleren van stukjes capsule uit inhalator kan geen kwaad

Thu, 02 Mar 2023 12:04:00 +0100

Inhaleren van stukjes capsule uit inhalator kan geen kwaad

Tijdens het doorprikken van de inhalatiecapsule kunnen kleine stukjes van de capsule in de inhalator achterblijven. Soms zijn de stukjes zo klein, dat ze bij het inhaleren meegezogen worden.

Bij sommige poederinhalatoren voor astma of COPD zit het medicijn in een capsule. De inhalator prikt een gaatje in de capsule. Het medicijn komt dan in de vorm van poeder vrij na inhalatie. Bijwerkingencentrum Lareb ontving drieëntwintig meldingen van loskomende stukjes capsule na het doorprikken in de inhalator.

De capsules zijn onschadelijk
Als er kleine stukjes capsule achterblijven in de inhalator kan het geen kwaad om de hele dosis te inhaleren. Uit de meldingen blijkt dat hier soms zorgen over ontstaan. De capsules zijn gemaakt van onschuldige hulpstoffen, zoals gelatine of hypromellose. Bovendien zijn de stukjes te groot om de longen te bereiken na inhalatie. Kleine stukjes van capsules blijven achter in de mond of keel. Inslikken daarvan kan ook geen kwaad.

Juist bewaren vermindert de kans op brokkelen
Bewaar de capsules op de juiste manier om te voorkomen dat ze gaan verbrokkelen. Dit is in de originele verpakking op een droge plek en bij kamertemperatuur. Bewaar de capsules ook niet op plekken waar de zon op schijnt.

Rol apotheker in de geneesmiddelenzorg kan worden versterkt, vinden burgers

Thu, 02 Mar 2023 11:28:28 +0100

Rol apotheker in de geneesmiddelenzorg kan worden versterkt, vinden burgers

Burgers zijn niet altijd goed op de hoogte zijn van wat de openbare apotheek hen kan bieden. Wel zien ze voor de apotheek een centrale rol weggelegd als het gaat om het leveren van medicatie. Wanneer burgers zorg ontvangen van het apotheekteam, zijn zij daar dan ook over het algemeen tevreden over. Dit betekent dat er kansen liggen om de rol van het apotheekteam in de zorg rondom het gebruik van geneesmiddelen te versterken. Dit blijkt uit een literatuurstudie van het Nivel in samenwerking met SIR Institute voor Pharmacy Practice and Policy, op verzoek van het ministerie van VWS.

Lees verder op de website van het Nivel.

Hoe groen is de OK? Barometer moet ziekenhuizen inzicht geven

Thu, 02 Mar 2023 11:25:06 +0100

Hoe groen is de OK? Barometer moet ziekenhuizen inzicht geven

Operatiekamers nemen weliswaar maar 6% van het ziekenhuisvloeroppervlak in beslag, maar zijn verantwoordelijk voor 30% van al het ziekenhuisafval. Dat kan en moet groener, vindt het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het Landelijk Netwerk Groene OK heeft een subsidie gekregen van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waarmee artsen en onderzoekers een barometer ontwikkelen die ziekenhuizen inzicht geeft in de milieubelasting van hun OK.

Lees verder op de website van het LUMC.

Forse toename aantal gebruikers amoxicilline

Sun, 19 Feb 2023 09:41:02 +0100

Forse toename aantal gebruikers amoxicilline

Openbare apotheken verstrekten in 2022 aan ongeveer 1 miljoen mensen minstens één keer het antibioticum amoxicilline, een stijging van bijna 28%. Hiermee komt het op plek 5 in de top 10 gebruikers. Net als vorig jaar staat macrogol in combinatiepreparaten bovenaan. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

SFK kijkt voor het bepalen van de top 10 geneesmiddelen met de meeste gebruikers naar geneesmiddelen in het basispakket en naar receptplichtige middelen die buiten het basispakket vallen. Het totaal aantal gebruikers van deze middelen kwam in 2022 uit op ongeveer 13 miljoen personen.

De combinatiepreparaten met macrogol staan opnieuw op plek 1 met 1,3 miljoen gebruikers (+2,6%). De maagbeschermers pantoprazol en omeprazol volgen op plek 2 en 3. Het aantal gebruikers van pantoprazol, vorig jaar nog op plek 3, nam toe tot 1,3 miljoen (+1,4%). Het aantal gebruikers bij omeprazol nam af tot 1,2 miljoen (-4,8%).

Stijgers en dalers
De grootste stijger in de top 10 over 2022 is het antibioticum amoxicilline. Het aantal gebruikers nam met bijna 200.000 toe (+27,6%) tot 1,0 miljoen. Hiermee steeg het van plek 10 naar plek 5. Een andere grote stijger is de luchtwegverwijder salbutamol. De toename van 60.000 gebruikers (+7,6%) leverde het middel plek 8 op. De grootste daling in de top 10 komt voor rekening van de cholesterolverlager simvastatine. Het aantal gebruikers daalde met ruim 40.000 (-5,1%) waardoor het net uit de top 10 valt.

Amoxicilline is binnen de antibiotica het geneesmiddel met de meeste gebruikers en de grootste stijging. Maar bijna alle overige middelen binnen deze groep vertonen ook een stijging in het aantal gebruikers. Het aantal gebruikers van antibiotica (ATC-groep J01) steeg in 2022 fors met 15,3% naar 3,4 miljoen gebruikers en is daarmee weer op het pre-corona niveau van 2019.

De stijging in gebruikersaantallen verschilt per leeftijd. Bij de hele groep antibiotica was dit vooral te zien bij jonge kinderen in de leeftijd 1-10 (+44%). De amoxicilline laat een ander beeld zien. Naast een forse stijging in het aantal gebruikers bij de jongeren in de leeftijd van 1-10 (+55%) en 11-20 (+50%) valt ook de toename op in gebruikers van 75 jaar en ouder (+38%).

Onderzoekers slaan handen ineen om diagnose dementie te verbeteren

Sun, 19 Feb 2023 09:39:19 +0100

Onderzoekers slaan handen ineen om diagnose dementie te verbeteren

Op 16 februari start het nationale onderzoeksproject TAP-dementia, onderdeel van de Nationale Dementiestrategie van de Nederlandse overheid. TAP-dementia staat voor Tijdige, Accurate en gePersonaliseerde diagnose van dementie. Onderzoekers uit heel Nederland slaan de handen ineen om de diagnose van alzheimer én van andere vormen van dementie te verbeteren. Dit is van groot belang voor patiënten en hun omgeving, maar ook voor behandelend artsen.

Met zo’n 300.000 patiënten is dementie in Nederland een van de grootste uitdagingen in de gezondheidszorg. Dementie kan verschillende oorzaken hebben. Vaststellen welke hersenziekte de dementie veroorzaakt is ingewikkeld. Mede daardoor duurt het vaak jaren totdat duidelijk is wat er aan de hand is. Soms wordt er helemaal geen diagnose gesteld of weten patiënten alleen dat er dementie is, maar niet door welke ziekte dat komt. Het is belangrijk om de onderliggende hersenziekte vast te stellen, want een goede diagnose is het toegangsbewijs tot passende zorg en behandeling. Ook voor patiënten en hun familie is het belangrijk om te weten welke ziekte de dementie veroorzaakt. Zo weet je beter wat je kunt verwachten. En hoe je daarmee om kunt gaan.

Mensen met een longziekte blijven gezondheidsklachten door luchtvervuiling houden

Sun, 19 Feb 2023 09:37:45 +0100

Mensen met een longziekte blijven gezondheidsklachten door luchtvervuiling houden

Mensen met luchtwegaandoeningen zoals astma en COPD lopen nog steeds risico op gezondheidsklachten door luchtverontreiniging, ondanks de goede voornemens en getroffen maatregelen om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. De Nivel Longmonitor laat zien dat mensen met longklachten geen verbeteringen ervaren en vinden dat de regering hier onvoldoende aan doet. Om de gezondheidsklachten als gevolg van luchtvervuiling te verminderen bij mensen met een longziekte, blijven inspanningen nodig om de uitstoot uit verschillende bronnen, zoals houtstook, vuurwerk en verkeer, te verminderen.

Lees verder op de website van hetNivel.

Advies over menstruatiecup toegevoegd in de NHG-Standaard Anticonceptie

Sun, 19 Feb 2023 09:33:50 +0100

Advies over menstruatiecup toegevoegd in de NHG-Standaard Anticonceptie

De NHG-Standaard Anticonceptie is beperkt herzien. Er is een advies toegevoegd om vrouwen te informeren over het verhoogde risico op expulsie van de spiraal bij toepassing van menstruatiecups. Tevens is het advies voor condoomgebruik na gebruik van de morning-afterpil verduidelijkt.

Lees verder op de website van het NHG.

Opnieuw acties BENU-apothekers voor beter salaris

Sun, 19 Feb 2023 09:32:55 +0100

Opnieuw acties BENU-apothekers voor beter salaris

In zeker negentig BENU-apotheken werken apothekers, verenigd in de Vakbond van BENU Apothekers (VVBA), deze week en volgende week enkele dagen achter gesloten deuren. De apothekers voeren opnieuw actie voor een beter salaris, een fatsoenlijke cao en meer ruimte om hun taak als zorgverlener te kunnen uitvoeren.

De 275 apothekers in loondienst bij BENU die zijn aangesloten bij de VVBA, van wie volgens de vakbond een derde meedoet met de actie, voelen zich in de steek gelaten door hun eigen directie.

Lees verder op de website van het Pharmaceutisch Weekblad (PW).

Promotie: Ruim helft van beroertepatiënten heeft 2,5 jaar later geen betaald werk

Sun, 19 Feb 2023 09:30:39 +0100

Promotie: Ruim helft van beroertepatiënten heeft 2,5 jaar later geen betaald werk

De gevolgen van een beroerte blijven jaren na de beroerte nog aanwezig, kunnen verergeren of juist dan pas ontstaan. Dat ontdekte Winke van Meijeren-Pont tijdens haar promotieonderzoek bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Ze verdiepte zich in de langetermijngevolgen van een beroerte voor de patiënt, maar ook voor de naasten.

Lees verder op de website van het LUMC.

Depressie niet vast te stellen met hersenscan

Sun, 19 Feb 2023 09:27:19 +0100

Depressie niet vast te stellen met hersenscan

Het blijkt niet mogelijk om op basis van een MRI-scan de diagnose depressie te stellen. Onderzoekers van Amsterdam UMC keken met behulp van kunstmatige intelligentie naar scans van mensen met en zonder depressie. Onderzoeker Guido van Wingen: “We zien wel verschillen in hersenverbindingen bij patiënten met een depressie. Maar de verschillen met gezonde mensen zijn veel kleiner dan de verschillen tussen patiënten onderling.”

Wereldwijd zijn er meer dan 163 miljoen mensen met een depressie en dit aantal stijgt jaarlijks. Kleinschalig onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat MRI-scans zogeheten ‘biomarkers’ voor depressie kunnen herkennen. Maar het was nog onduidelijk of die biomarkers ook bruikbaar kunnen zijn om vast te stellen of iemand een depressie heeft.

Lees verder op de website van het Amsterdam UMC.

Vaccineren tegen mpox in 2022

Sun, 19 Feb 2023 09:24:16 +0100

Vaccineren tegen mpox in 2022

Ruim 18 duizend mensen in Nederland hebben een of meerdere vaccinaties gehaald tegen mpox. Afgelopen maand werd de vaccinatiecampagne afgerond. Deze campagne startte eind juli vorig jaar, kort na het begin van de uitbraak.

Eind vorige maand werd de laatste vaccinatie gezet. In het najaar van 2022 nam het aantal besmettingen sterk af. Daarom werd besloten ook de vaccinatiecampagne af te ronden. De meeste mensen kregen twee prikken met een tussenpose van enkele weken. In totaal werden uiteindelijk werden meer dan 18 duizend eerste en bijna 12 duizend tweede vaccinaties gezet.

Nauwe contacten
Nauwe contacten van positief geteste personen krijgen nog wel een vaccinatie aangeboden. Maar dit aantal is op dit moment laag. In januari 2023 testte één persoon positief op mpox en in december 2022 waren dit drie mensen.

Besmettingsroute
Het virus en de verspreiding van het virus worden nog steeds onderzocht. Ondanks de lage aantallen besmettingen kan het aantal weer toenemen. Om die reden vroeg de minister van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ) aan het eind van 2022 of er in 2023 ook gevaccineerd moet worden. Dit advies komt in maart.

Campagne 2022
In het voorjaar van 2022 bleek er voor het eerst sprake van verspreiding van mpox in Europa. In grote delen van het continent, in Noord-Amerika, maar ook daarbuiten verspreidde de ziekte zich vervolgens snel. De minister van VWS besloot vervolgens om mensen met een grote kans op de ziekte een vaccinatie aan te bieden als bestrijdingsmaatregel tegen de ziekte. In de zomer startte de vaccinatiecampagne.

Propylthiouracil en ANCA vasculitis

Sun, 19 Feb 2023 09:22:04 +0100

Propylthiouracil en ANCA vasculitis

Bijwerkingencentrum Lareb ontving zeven meldingen van ANCA vasculitis bij gebruik van propylthiouracil.

Artsen schrijven propylthiouracil voor bij een te snel werkende schildklier. Propylthiouracil remt de aanmaak van schildklierhormoon in de schildklier, waardoor de klachten verminderen of verdwijnen.

Vasculitis
Vasculitis is een auto-immuunziekte wat wil zeggen dat het afweersysteem in de war is, overactief raakt en lichaamseigen cellen aanvalt, in dit geval de wand van de bloedvaten. De bloedvaten raken dan ontstoken waardoor de bloedtoevoer naar de achterliggende organen wordt verstoord. Deze organen kunnen door zuurstofgebrek slechter gaan functioneren of zelfs helemaal afsterven. Hoe de ziekte verloopt hangt af van de grootte, het type en de plaats van de ontstoken bloedvaten.

ANCA vasculitis
Sommige vormen van vasculitis kenmerken zich door de aanwezigheid van een bepaald soort antilichamen in het bloed, namelijk ANCA (Anti Neutrofiele Cytoplasma Antilichamen). We hebben het dan over ANCA vasculitis. Deze vorm van vasculitis komt vaak voor in de kleine bloedvaten. Er zijn drie vormen van ANCA vasculitis.

Het is belangrijk dat ANCA vasculitis bij gebruik van propylthiouracil snel herkend wordt om achteruitgang van de ziekte te voorkomen. Bij milde klachten kan het stoppen van propylthiouracil voldoende zijn. Soms is het noodzakelijk dat de patiënt een behandeling krijgt.

In de Amerikaanse en Engelse bijsluiters wordt (ANCA) vasculitis genoemd als mogelijke bijwerking bij gebruik van propylthiouracil. De mogelijk toevoeging van deze bijwerking aan de Europese bijsluiter wordt onderzocht.

Richtlijnen goede voeding gelden ook voor mensen met hart- en vaatziekten

Sun, 19 Feb 2023 09:19:37 +0100

Richtlijnen goede voeding gelden ook voor mensen met hart- en vaatziekten

Ook voor mensen met hart- en vaatziekten door aderverkalking vormen de Richtlijnen goede voeding een geschikte basis voor een gezond voedingspatroon. Dit schrijft de Gezondheidsraad aan de staatssecretaris van VWS op basis van een inventarisatie van de huidige stand van de wetenschap.

Lees verder op de website van de Gezondheidsraad.

Zorginstituut: vergoed borstkankerremmend medicijn Enhertu na prijsverlaging

Sun, 19 Feb 2023 09:17:08 +0100

Zorginstituut: vergoed borstkankerremmend medicijn Enhertu na prijsverlaging

Lees verder op de website van het Zorginstituut Nederland.

ICD niet voor elke hartpatiënt de best passende zorg

Sun, 19 Feb 2023 09:15:33 +0100

ICD niet voor elke hartpatiënt de best passende zorg

Jaarlijks krijgen 6000 Nederlanders met een hoog risico op plotse hartdood een Implanteerbare Cardioverter-Defibrillator (ICD). Dit is een inwendig apparaat dat een schok geeft bij een levensbedreigende hartritmestoornis. Maar een ICD helpt niet bij elke patiënt om overlijden te voorkomen, terwijl patiënten wel complicaties kunnen krijgen na plaatsing van een ICD. Deze complicaties komen te weinig of niet aan bod in het voorlichtingsmateriaal. Meerdere afspraken moeten dit jaar al leiden tot verbetering van passende zorg bij het plaatsen en vervangen van een ICD. Dit schrijft Zorginstituut Nederland in het ‘Verbetersignalement Zinnige Zorg Implanteerbare Cardioverter-Defibrillator (ICD)’.

Lees verder op de website van het Zorginstituut Nederland.

6,2% meer gebruikers astma/COPD-medicatie

Fri, 10 Feb 2023 10:41:29 +0100

6,2% meer gebruikers astma/COPD-medicatie

Openbare apotheken verstrekten in 2022 aan 1,5 miljoen mensen een geneesmiddel voor astma of COPD, 6,2% meer dan in 2021. Deze stijging komt vooral voor rekening van het monopreparaat salbutamol met ruim 840.000 gebruikers, 60.000 meer dan in 2021. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

In 2022 ontvingen ruim 1,5 miljoen mensen een middel dat wordt gebruikt bij astma of COPD (ATC-groep R03). Het aantal gebruikers is daarmee 6,2% toegenomen ten opzichte van 2021. De geneesmiddelkosten bleven met € 260 miljoen ongeveer gelijk (-0,1%).

In 2020 en 2021 lag het aantal gebruikers van astma/COPD-middelen ongeveer 6% lager dan de jaren ervoor. In 2022 is het met ruim 1,5 miljoen gebruikers (+6,2%) weer terug op het niveau van 2019. De grootste stijger was salbutamol met een toename van 60.000 gebruikers. Waar salbutamol in 2019 nog 870.000 gebruikers kende, was dit in 2020 en 2021 afgenomen naar ongeveer 780.000 per jaar. Met 840.000 gebruikers in 2022 komt het aantal weer in de buurt van dat voor corona.

Combinatietherapie
De markt voor astma/COPD-medicatie is de laatste jaren vooral uitgebreid met preparaten die bestaan uit een vaste combinatie van twee of zelfs drie middelen: de zogenoemde duo- en triple-preparaten. SFK heeft gekeken in hoeverre patiënten deze mono- en combinatiepreparaten combineerden in een kalenderjaar, waarbij SFK niet kon herleiden of de patiënten de preparaten ook daadwerkelijk tegelijkertijd gebruikten.

In 2022 gebruikte ruim de helft van de astma/COPD-patiënten (53%) één (of meer) monopreparaten. Een duopreparaat kan worden gebruikt bij voldoende verbetering en blijvende indicatie voor duotherapie, mede vanwege gebruiksgemak en ter bevordering van de therapietrouw. Een vijfde van de patiënten gebruikte alleen duoprepar(a)at(en) en bijna een kwart (23%) gebruikte zowel een mono- als een duopreparaat.

Slechts een klein deel van de patiënten (4%) gebruikte een triple-preparaat, al dan niet in combinatie met andere preparaten. Hoewel de NHG-Standaarden adviseren terughoudend te zijn met het voorschrijven van deze triple-therapie, vervijfvoudigde het aantal gebruikers de laatste vijf jaar van 12.000 patiënten in 2018 naar bijna 60.000 in 2022.

Nivel Verbindt: samen werken aan verkleining van de ecologische voetafdruk van de gezondheidszorg

Fri, 10 Feb 2023 10:39:52 +0100

Nivel Verbindt: samen werken aan verkleining van de ecologische voetafdruk van de gezondheidszorg

Waar initiatieven om CO2-uitstoot van ziekenhuizen te verminderen al een vlucht hebben genomen, gebeurt dat ook steeds meer binnen de eerstelijnszorg. Wat gebeurt er al en wat kunnen we van elkaar leren? In de Nivel Verbindt-bijeenkomst van 25 januari 2023 gingen zo’n 30 zorgprofessionals vanuit diverse disciplines met elkaar in gesprek over de vraag hoe de ecologische voetafdruk van eerstelijns- en tweedelijnszorg te verkleinen. Bij het Nivel bespraken zij de thema’s duurzame infectiepreventie, duurzaam geneesmiddelengebruik en duurzame gedragsverandering, en de rol die de zorgprofessional hierin kan spelen.

Lees verder op de website van het Nivel.

Aanpassing verwijsbeleid bij hepatitis B in NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen

Fri, 10 Feb 2023 10:37:18 +0100

Aanpassing verwijsbeleid bij hepatitis B in NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen

De NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen is gedeeltelijk herzien op het onderdeel hepatitis B. Alle patiënten met chronische hepatitis B worden verwezen naar een hepatitisbehandelcentrum. Daarnaast is terminologie bij chronische hepatitis B vereenvoudigd.

Er wordt in de standaard alleen nog onderscheid gemaakt tussen acute hepatitis, chronische hepatitis B en functioneel genezen hepatitis B. Een onderverdeling in verschillende subtypes chronische hepatitis B is niet relevant voor het beleid van de huisarts en wordt daarom niet meer gemaakt.

Lees verder op de website van het NHG.

Gebruiksduur Mirena verlengd naar 8 jaar

Fri, 10 Feb 2023 10:35:44 +0100

Gebruiksduur Mirena verlengd naar 8 jaar

De gebruiksduur van de hormoonspiraal met levonorgestrel 52 mg (Mirena®) is voor de indicaties anticonceptie en overvloedig menstrueel bloedverlies verlengd van 6 naar 8 jaar. Dit is aangepast in de productinformatie en de patiëntenbijsluiter van Mirena®. Aanpassing in de NHG-Standaard Anticonceptie volgt.

Lees verder op de website van het NHG.

ChatGPT heeft verregaande gevolgen voor wetenschappelijk onderzoek

Fri, 10 Feb 2023 10:32:49 +0100

ChatGPT heeft verregaande gevolgen voor wetenschappelijk onderzoek

Een chatbot die alle mogelijke vragen kan beantwoorden: ChatGPT is een hit sinds de lancering afgelopen november. Maar het wordt ook duidelijk dat dit type AI “grote gevolgen heeft voor de manier waarop onderzoekers werken”, stelt Claudi Bockting, hoogleraar Klinische psychologie in Psychiatrie, vandaag in het tijdschrift Nature. Zij en haar co-auteurs beschrijven in dit artikel vijf aandachtspunten voor gebruik van ChatGPT bij onderzoek.

De gevolgen voor onderzoek zijn veelomvattend. Deze technologie kan niet alleen worden gebruikt om papers te schrijven, maar ook om onderzoekshiaten aan te wijzen, programma's te schrijven, bestaande teksten te herzien en te verbeteren, en zelfs als zoekfunctie. Hoe moeten onderzoekers omgaan met deze, mogelijk ontwrichtende, technologie?

Lees verder op de website van het Amsterdam UMC.

Krachtige MRI-scanner spoort uitzaaiingen van prostaatkanker eerder op

Fri, 10 Feb 2023 10:30:43 +0100

Krachtige MRI-scanner spoort uitzaaiingen van prostaatkanker eerder op

Het vroeg vinden van uitzaaiingen heeft grote invloed op de prognose en behandeling van kanker. Een krachtige MRI-scanner en een nieuw contrastmiddel spoort uitzaaiingen van prostaatkanker in lymfeklieren eerder op. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboudumc.

Bij kanker is het cruciaal om te weten of de ziekte uitgezaaid is of niet. Het bepaalt de prognose en de behandeling. Een nieuwe aanpak brengt hele kleine uitzaaiingen in lymfeklieren bij patiënten met prostaatkanker in beeld. Daarmee is uitgezaaid prostaatkanker eerder aan te tonen. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd bij twintig patiënten onder leiding van hoogleraar Biomedische Magnetische Resonantie Tom Scheenen van het Radboudumc.

Lees verder op de website van het Radboudumc.

Thuiswerkers hebben meer kans op gezondheidsklachten

Fri, 10 Feb 2023 10:26:56 +0100

Thuiswerkers hebben meer kans op gezondheidsklachten

Mensen die tijdens de coronapandemie thuiswerkten, hadden meer kans op lichamelijke klachten dan mensen die buitenshuis werkten (locatiewerkers). Denk aan klachten als pijn boven in de rug, pijn in de onderrug en pijn in armen, nek en/of schouders. Dat blijkt uit RIVM-onderzoek. De klachten zijn deels te verklaren doordat thuiswerkers meer zaten. Maatregelen gericht op meer bewegen en minder zitten kunnen bijdragen om deze klachten tegen te gaan.

Ook hybride werkers (mensen die zowel thuis als op locatie werken) bewogen minder en zaten meer dan locatiewerkers. Maar de verschillen in gezondheidsklachten waren kleiner dan bij de thuiswerkers.

Lees verder op de website van het RIVM.

NHG-Standaard SOLK aangepast

Sat, 04 Feb 2023 12:28:02 +0100

NHG-Standaard SOLK aangepast

De NHG-Standaard SOLK (somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten) heeft een tekstuele revisie gehad. In de vorige versie van deze standaard stonden teksten die waren gebaseerd op inmiddels achterhaalde wetenschappelijke informatie en taalgebruik ten aanzien van etnische diversiteit.

De NHG-Standaard SOLK kan worden geraadpleegd als bij klachten geen duidelijke, lichamelijke oorzaak is aan te wijzen. Zoals alle NHG-Standaarden is ook de standaard SOLK gebaseerd op wetenschappelijke informatie. Vanuit de gedachte dat de zorg zo veel mogelijk moet aansluiten op het individu, wordt in de NHG-Standaard SOLK gewezen op culturele factoren die een rol kunnen spelen bij het ervaren van klachten.

In de vorige versie van de standaard werd daar terminologie voor gebruikt die generaliserend en stigmatiserend was.

Lees verder op de website van het NHG.

Blaasspoelingen met het BCG-vaccin trainen de afweer van blaaskankerpatiënten

Sat, 04 Feb 2023 12:25:33 +0100

Blaasspoelingen met het BCG-vaccin trainen de afweer van blaaskankerpatiënten

Een deel van de patiënten met blaaskanker krijgt blaasspoelingen met het BCG-vaccin. Deze behandeling zorgt voor een actiever aangeboren afweersysteem, waardoor patiënten minder risico lopen op luchtweginfecties. Deze ‘training’ van het afweersysteem verhoogt bovendien mogelijk de effectiviteit van de blaaskankerbehandeling, blijkt uit onderzoek van het Radboudumc.

Per jaar krijgen zo’n 7000 Nederlanders de diagnose blaaskanker. Als de tumor in de spierlaag van de blaas is doorgegroeid, wordt vaak de hele blaas weggehaald. Zo niet, dan volstaat het weghalen van alleen de tumor gevolgd door blaasspoelingen met medicijnen. Eén van die medicijnen is BCG. Dit vaccin, oorspronkelijk ontwikkeld tegen tuberculose, wordt sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw gebruikt voor de behandeling van blaaskanker. Daarmee is het de oudste vorm van immuuntherapie bij kanker. Ruim tien jaar geleden ontdekten onderzoekers van het Radboudumc dat vaccinatie met BCG het aangeboren afweersysteem ‘traint’. Daardoor beschermt het vaccin ook tegen andere infecties dan tuberculose. Nu blijkt dat ook blaasspoelingen met BCG de aangeboren afweer trainen.

Lees verder op de website van het Radboudumc.

LUMC-onderzoekers: veel vetten in bloed biedt bescherming tegen allergieën

Sat, 04 Feb 2023 12:23:41 +0100

LUMC-onderzoekers: veel vetten in bloed biedt bescherming tegen allergieën

Mensen met relatief veel vetten in hun bloed krijgen minder vaak allergische aandoeningen, zoals eczeem en astma. Deze vetten zorgen dat genen die een sleutelrol spelen in allergische reacties minder actief zijn. Dat schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in Nature Communications.

“We wisten al dat vetten in ons bloed, zoals triglyceriden en cholesterol, het gedrag van immuuncellen kunnen beïnvloeden”, zegt hoogleraar Biomedische Datawetenschappen Bas Heijmans. “Wij laten nu zien dat deze vetten de activiteit dempen van genen die een sleutelrol spelen bij allergieën.” Dit heeft tot gevolg dat allergische reacties minder snel optreden.

Lees verder op de website van het LUMC.

LUMC-onderzoekers: 30% minder bijwerkingen als medicatie op DNA wordt afgestemd

Sat, 04 Feb 2023 12:21:29 +0100

LUMC-onderzoekers: 30% minder bijwerkingen als medicatie op DNA wordt afgestemd

Patiënten van wie de dosering van medicatie wordt afgestemd op hun DNA, hebben 30% minder last van ernstige bijwerkingen. Dat schrijft een team van internationale onderzoekers, onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), in The Lancet. Dit is de eerste studie wereldwijd die laat zien dat het voorschrijven van medicijnen op basis van het DNA-profiel van een patiënt in de praktijk werkt.

De one-size-fits-all-strategie voor het voorschrijven van medicatie is achterhaald. Patiënten reageren namelijk allemaal anders op eenzelfde medicijn. De variatie in onze genetische informatie speelt hierin een belangrijke rol. De ene patiënt verwerkt bijvoorbeeld een medicijn sneller dan de ander, en heeft dus een hogere dosis nodig om hetzelfde effect te bereiken. Een persoonlijke aanpak is dus gewenst. Onderzoekers hebben daarom een DNA-medicatiepas ontwikkeld die het DNA-profiel van een patiënt koppelt aan medicijnen waarvan de verwerking wordt beïnvloed door het DNA. Door het scannen van deze pas weten artsen en apothekers precies wat de optimale dosis is voor de patiënt in kwestie.

Lees verder op de website van het LUMC.

Uniek onderzoek naar vermagering bij kanker van start

Sat, 04 Feb 2023 12:19:02 +0100

Uniek onderzoek naar vermagering bij kanker van start

Hoewel veel mensen weten dat patiënten met een ernstige vorm van kanker gedurende hun ziekte vermageren en spiermassa verliezen, is weinig over de oorzaken en gevolgen van dit proces bekend. Onderzoekers van het Maastricht UMC+ gaan daarom onderzoek doen om dit fenomeen, ook wel cachexie genoemd, voor het eerst zorgvuldig in kaart te brengen in relatie tot de behandeling. Zij gaan dit doen bij patiënten met alvleesklierkanker en eierstokkanker.

Lees verder op de website van het Maastricht UMC+.

Vaccinatieopkomst COVID-19 hangt samen met kenmerken van een wijk

Sat, 04 Feb 2023 12:16:36 +0100

Vaccinatieopkomst COVID-19 hangt samen met kenmerken van een wijk

De vaccinatieopkomst bij vaccinaties tegen COVID-19 was lager in wijken met in verhouding veel bewoners met een niet-westerse migratieachtergrond en bewoners die vaker stemden op rechts-christelijke en rechts-conservatieve politieke partijen. Aan de andere kant was de vaccinatieopkomst hoger in wijken met meer mensen met een hogere sociaaleconomische status en een hogere HPV (humaan papillomavirus)-vaccinatiegraad. In deze wijken stemden mensen vaker op rechts-liberale, progressief liberale en christelijke middenpartijen. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM.

Lees verder op de website van het

Opnieuw waarschuwing voor illegale afslankpil Iomax

Sat, 04 Feb 2023 12:13:59 +0100

Opnieuw waarschuwing voor illegale afslankpil Iomax

Bijwerkingencentrum Lareb ontving een tweede melding van een subarachnoïdale bloeding bij het gebruik van Iomax. De NVWA waarschuwt opnieuw de pillen niet in te nemen. Het is illegaal en bevat verboden stoffen.

In 2021 en 2022 ontving Bijwerkingencentrum Lareb een melding van een subarachnoïdale bloeding na gebruik van Iomax. Een subarachnoïdale bloeding is een bloeding in de ruimte tussen de hersenen en de schedel. Het betrof beide keren een vrouw. De hersenbloedingen zijn mogelijk ontstaan door een verhoogde bloeddruk.
Ook bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum kwamen klachten binnen zoals hartkloppingen, pijn op de borst, hoge bloeddruk na inname van Iomax.

Iomax
Iomax is in Nederland een illegaal product. Het wordt gebruikt om af te vallen of om extra energie te krijgen. Het is alleen online verkrijgbaar en op het etiket staat geen informatie over de samenstelling. Lareb liet de overgebleven pillen onderzoeken door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Hieruit blijkt dat Iomax amfetamineachtige stoffen en coffeïne bevat. Het is bekend dat amfetaminen de bloeddruk kunnen verhogen.

Lees op de website van Lareb ook het eerdere nieuwsbericht Afslankpil Iomax illegaal en gevaarlijk.

Geef omeprazol suspensie Pedippi met melk

Sat, 04 Feb 2023 12:12:24 +0100

Geef omeprazol suspensie Pedippi met melk

De omeprazol suspensie Pedippi is dik en slijmerig. Daardoor kunnen baby’s deze moeilijk doorslikken. Bijwerkingencentrum Lareb blijft hier meldingen over ontvangen. Ouders kunnen Pedippi het beste verdunnen met een beetje (afgekolfde) melk voor ze de drank aan hun kind geven.

Omeprazol wordt gebruikt voor de behandeling van brandend maagzuur bij oprispingen (refluxklachten). De omeprazol drank van het merk Pedippi mag gebruikt worden bij kinderen vanaf vier weken oud.

Bijsluiter nog niet aangepast
Sinds januari 2022 is het advies om de omeprazol drank van Pedippi met een kleine hoeveelheid (20 - 30 ml) melk in te nemen. Dit zou worden opgenomen in de bijsluiter, maar dat is nog niet gebeurd.

Meldingen bij Lareb
Bijwerkingencentrum Lareb blijft meldingen ontvangen van problemen met het doorslikken van de omeprazol drank. De drank is voor baby’s te dik en te slijmerig, waardoor ze zich er in kunnen verslikken. Ook krijgen kinderen hierdoor bijna geen adem. Bij het overgrote deel van de meldingen was de drank niet verdund met melk. Daarom is het voor zorgverleners extra belangrijk om ouders te informeren over dit advies.

ICD niet voor elke hartpatiënt de best passende zorg

Sat, 04 Feb 2023 12:10:07 +0100

ICD niet voor elke hartpatiënt de best passende zorg

Lees verder op de website van het Zorginstituut Nederland.